Oczyszczanie ścieków
Osobnym problemem rozwiązywanym już w XIX w okazała się ochrona jeziora Ełk przed zanieczyszczeniem. Pierwsza oczyszczalnia ścieków powstała na początku XX wieku. Była ona zlokalizowana u wylotu rzeki Ełk, po stronie południowej jeziora, w celu ochrony jego rekreacyjnej części.
Oczyszczalnia ta była wyposażona w kraty stałe, piaskownik, osadnik poziomy, poletka do suszenia osadu oraz przepompownię osadów z wbudowanymi pompami poruszanymi silnikami gazowymi.
1946 – 1973
Oczyszczanie coraz większej ilości ścieków (tylko mechanicznie) w urządzeniach z początku wieku okazało się niewystarczające. Degradacja wód jeziora Ełckiego i prognozy rozwoju miasta, wymusiły podjęcie prac projektowych nad oczyszczalnią mechaniczno biologiczną. Projekt przewidywał budowę oczyszczalni w Nowej Wsi Ełckiej. Zrzut oczyszczonych ścieków przewidziano do wód rzeki Ełk poniżej jeziora Ełckiego.
1973 – 1986
W pierwszym etapie wykonano pompownię ścieków (w dzielnicy Szyba), rurociąg tłoczny do Nowej Wsi Ełckiej i tymczasową mechaniczną oczyszczalnię ścieków. W drugim etapie realizowano budowę oczyszczalni mechaniczno biologicznej, którą oddano do eksploatacji jesienią 1986 r. Osady ściekowe były wówczas poddawane jedynie wstępnej fermentacji w otwartych basenach fermentacyjnych i odwadniane na poletkach.
1986 – 1991
W 1986 r. zostały uruchomione obiekty do metanowej fermentacji osadów ściekowych. Pozyskiwany w procesie fermentacji biogaz służył do podgrzewania osadu w zamkniętych komorach fermentacyjnych i na potrzeby centralnego ogrzewania w obiektach oczyszczalni. Jesienią 1991 r. została zamontowana wirówka do mechanicznego odwadniania osadów przefermentowanych.
1991 – 1995
Zaostrzenie norm odnośnie stężeń związków biogennych w ściekach oczyszczonych spowodowało konieczność radykalnych działań. Rozbudowa i modernizacja w I etapie objęła całą technologię ciągu oczyszczania ścieków ze szczególnym uwzględnieniem usuwania związków biogennych na drodze biologicznej z ewentualnym wspomaganiem chemicznym. Wynikiem tej inwestycji jest wyrównoważony proces oczyszczania ścieków na odcinku od komory wlotowej do osadników wtórnych.
Osiągnięto cel – efekt ekologiczny zgodny z wytycznymi Unii Europejskiej.
1997 – 2000
Drugi etap modernizacji obejmował gospodarkę osadową, gospodarkę biogazem oraz gospodarkę cieplną łącznie z energetyczną. W przepompowni głównej wymieniono pompy wraz z orurowaniem. Przebudowano budynek kotłowni; piece opalane koksem i biogazem wymieniono na wysokosprawne piece olejowo – gazowe firmy BUDERUS. Ponadto zainstalowano agregaty prądotwórcze (firmy G.A.S. Energietechnik), dzięki którym nadwyżki biogazu wykorzystywane są do produkcji energii elektrycznej i cieplnej. Wymieniono orurowanie w zamkniętych komorach fermentacyjnych, a także wymienniki ciepła wraz z pompami cyrkulacyjnymi. W celu usprawnienia procesu fermentacji w komorze i równomiernego mieszania całej masy osadu, w ZKF zainstalowano mieszadła śrubowe HALBERG. Wybudowano również nowe obiekty – zbiornik gazu firmy SATTLER, stację do odwadniania z prasą KLEIN i kontenerami do termicznej higienizacji osadów przefermentowanych.
2004 -2006
W ramach Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków, dzięki wsparciu finansowemu Fundacji EKOFUNDUSZ i Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w cyklu 2004-2006r przeprowadziliśmy gruntowną modernizację obiektu, dostosowując gospodarkę ściekową i osadową do aktualnie obowiązujących przepisów, zbieżnych z prawodawstwem europejskim.
Cele technologiczne projektu:
- Redukcja związków azotu – do minimum 85% wysokości napływu.
- Eliminacja odorów z oczyszczania mechanicznego ścieków
- zastosowanie promieniowania UV oraz biofiltracji.
- Kompostowanie 100% osadów pościekowych
- Poprawa bilansu energetycznego obiektu.
Cele ekologiczne projektu:
- Zmniejszenie ilości powstających odpadów w formie osadu oraz dostosowanie wielkości produkcji kompostu do chłonności terenów rolnych i środowiska.
- Ochrona wód rzeki Biebrzy i różnorodności biologicznej Biebrzańskiego Parku Narodowego
- Ochronę powietrza i klimatu poprzez ograniczenie emisji gazów i substancji niebezpiecznych oraz odorogennych (metan, siarkowodór).
- Ochrona okolicznych mieszkańców oraz obsługi obiektu przed uciążliwymi zapachami poprzez hermetyzację oczyszczalni ścieków. Wyeliminowanie czynnika ograniczającego atrakcyjność turystyczną terenu w obszarze oddziaływania obiektu.